Экодэвшилт ТББ нь ирэх жилүүдэд Хөвсгөл нуурын тусгай хамгаалалттай газар болон Алаг-Эрдэнэ суманд тулгарч буй доорх чухал асуудлуудыг шийдвэрлэх, орон нутгийн иргэдийн оролцоог татан оролцуулах төрийн, ААН, болон малчин иргэдийн хоорондын хамтын ажиллагааг өргөжүүлж байгал экологид ээлтэй урт хугацааны үйл ажиллагаа явуулахыг дэмжих, нөхцлийг бүрдүүлэхээр ажиллахыг зорьж байна. ЮНЕСКО-ийн Шим мандлын нөөц газар Хөвсгөл нуур – “Тогтвортой аялал жуулчлалаар нүүдэлчин малчин иргэдийн орлогын эх үүсвэр бий болгох” төслийн хүрээнд орон нутгийн иргэдийн амьжиргааг дэмжих зорилгоор 2024-2028 онуудад дараах асуудлыг шийдвэрлэх үүднээс ажиллах болно.
ХБНГУ-ЫН ОЛОН УЛСЫН ХАМТЫН АЖИЛЛАГААНЫ ЯАМ БОЛОН ДЭЛХИЙН БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ САНГИЙН САНХҮҮЖИЛТЭЭР ХЭРЭГЖИЖ БУЙ ТӨСӨЛ:
- Нүүдэлчин малчин иргэдийн эдийн засаг тогтворгүй байна (улирлын чанартай хөдөлмөр, технологийн дутмаг байдал).
- Аялал жуулчлал хурдацтай хөгжиж байгаа ч хог хаягдлын тогтвортой менежмент шаардагдаж байна.
- Тусгай хамгаалалтай газар болон байгалийн цогцолборт газруудын эзэнгүй хог хаягдал
- Малчдын нэмэлт орлогын боломж хязгаарлагдмал байна.
Төслийн зорилго (2024–2028)
Эдгээр асуудлыг шийдэхийн тулд бид орон нутгийн иргэдийн амьжиргааг сайжруулж, тогтвортой амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлэх арга хэмжээг хэрэгжүүлнэ.
Төслийн гол чиглэлүүд
1️⃣ Хог хаягдлын менежмент ба байгаль хамгаалал – Манай байгууллагын өмнөх жилүүдэд амжилттай хэрэгжүүлсэн хог хаягдлын менежментийг үргэлжлүүлж, байгальд ээлтэй дадлыг суулгах
2️⃣ Сүүн бүтээгдэхүүн, сарлагийн аж ахуй – Сүүний үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлж, малчдын орлогыг нэмэгдүүлэх
3️⃣ Хүлэмжийн аж ахуй – Хүнсний ногооны хангамжийг сайжруулж, шинэ орлогын эх үүсвэр бий болгох.
4️⃣ Аялал жуулчлал ба ажил эрхлэлт – Орон нутгийн иргэдийг зочлох үйлчилгээний сургалт явуулах, бэлтгэх
Хүлээгдэж буй үр дүн
1. Байгаль хамгаалал ба хог хаягдлын менежмент
2026 онд
✔ Хатгалд жишиг бордоо боловсруулах байгууламж байгуулна.
✔ 100 өрхөд хог ялгах дадал суулгаж, байгальд хаягдах хогийг бууруулна.
Байгалийн цогцолборт газрын эзэнгүй хог хаягдлыг цэвэрлэх, түүх, үүнд нутгийн иргэд болон гадаад, дотоодын жуулчдын оролцоог нэмэгдүүлнэ.
2028 онд
✔ 400 сурагч, 450 насанд хүрэгчдийг хог хаягдлын менежмент, бордоо боловсруулах чиглэлээр сургана.
✔ 460 хүнийг бордоо боловсруулах аргаар сургаж, 30 жуулчны баазад 160 ажилтныг бэлтгэнэ.
2. Ажлын байр нэмэгдүүлэх, эдийн засгийг дэмжих
Төслийн эхний 4 сарын дотор
✔ Зах зээлийн судалгаа хийж, эдийн засгийн гол боломжуудыг тодорхойлно.
2025 онд
✔ Орон нутгийн сүүний хоршооны хүчин чадлыг нэмэгдүүлнэ.
2027 онд
✔ 90 хүнийг аялал жуулчлал, зочлох үйлчилгээний чиглэлээр сургана.
✔ 45 хүн тогтвортой ажлын байртай болно.
2028 онд
✔ 45 эмэгтэйг сарлагийн сүү боловсруулах чиглэлээр дэмжиж хамтран ажиллана.
✔ Сүүн бүтээгдэхүүний 30%-ийг жуулчны баазуудад борлуулна.
3. Хүлэмжийн аж ахуй
2026 онд
✔ Ногооны Хүлэмжийн аж ахуй эрхлэх хамтын хоршоог байгуулна.
✔ Ногооны зах зээлийн судалгаа хийж, эрэлттэй бүтээгдэхүүн тодорхойлно.
✔ 10 эмэгтэйг ногоо тариалах сургалтад хамруулж, бүтээгдэхүүний 33%-ийг жуулчны баазуудад борлуулах боломж бүрдүүлнэ.
✔ 240м² талбай бүхий хүлэмж байгуулж, 3 улирлын турш тариалалт хийх нөхцөл бүрдүүлнэ.
